Basiskennis: Compositie

Compositie is het minst technische aspect van deze serie over basiskennis. Het is ook niet specifiek voor fotografie. Om te leren over compositie kan je ook heel goed naar schilderijen en tekeningen kijken.

Compositie heeft vooral met gevoel te maken. Een standaard-compositie zorgt voor rust in de foto, terwijl een foto waarbij afgeweken wordt van de standaard vaak wat ongemakkelijker aanvoelt.

Voor mij is de de basis van compositie samen te vatten in drie punten:

  • Gebruik de ‘Regel van Derden’
  • Plaats de ruimte in de foto daar waar het onderwerp heenkijkt of naartoe beweegt
  • Zet het onderwerp alleen in het midden als de symetrie in de foto benadrukt moet worden

Compositie een veelbesproken onderwerp, maar met deze drie basisregels kom je een eind. Het is interessant om te lezen over compositie en te kijken hoe anderen dit doen. Maar laat de mogelijke complexiteit van het onderwerp vooral de lol van het fotograferen niet bederven!

Regel van Derden

Om de regel van derden toe te passen, deel je je beeld zowel horizontaal als vertikaal in drie gelijke delen door twee lijnen te trekken. Het belangrijkste deel van je foto plaats je vervolgens op één van de vier snijpunten.

Zie onderstaande foto. Het belangrijkste onderdeel in de foto, de ogen van het Edelhert, zijn op het snijpunt linksonder geplaatst.

Regel van Derden bij een foto van een Edelhert op de Veluwe.

De regel van derden wordt zo algemeen toegepast, dat de hulplijnen op veel camera’s zichtbaar zijn in de zoeker. Is dat bij jouw camera niet het geval? Kijk dan eens in de handleiding, want het is bijna altijd mogelijk om dit in te stellen.

Ruimte

Als je de regel van derden toepast, kies je er dus automatisch voor om aan één van de twee kanten naast je onderwerp meer ruimte open te laten. De kant waar je het beste de meeste ruimte open kan laten, is de kant waar je onderwerp heen kijkt of naartoe beweegt. Dit geeft rust in het beeld en je ogen bewegen als het waren mee met je onderwerp. Stel je voor dat het Edelhert in bovenstaande foto de meeste ruimte aan de linkerkant zou hebben, dan is het net of hij tegen het kader van de foto staat te burlen:

Edelhert burlt tegen het kader van de foto

Symmetrie

Als een onderwerp symmetrisch is, kan het juist heel krachtig zijn om deze wel midden in beeld te plaatsen.

Symmetrie vraagt soms wel om af te wijken van de regel van derden.

Nu aan het kijken:

Thomas Heaton

Nu aan het lezen:

Macrofotografie

De kunst van close-ups

Edwin Giesbers