Het fotograferen van de nachtelijke sterrenhemel heet met een moeilijker woord: astrofotografie. Het is een populaire vorm van fotografie. Fotografie biedt dan ook écht toegevoegde waarde: door lange sluitertijden en ‘stacking’ worden er dingen zichtbaar die met het blote oog en door telescopen niet zichtbaar zijn.

Lange sluitertijd

Met een lange sluitertijd (lees: minuten tot uren) is het mogelijk om de beweging van sterren zichtbaar te maken. De camera staat stil en doordat de aarde draait, verschijnen de sterren als strepen op de foto.

In dit geval staat de camera dus stil, en wordt de draaiing van de aarde zichtbaar. Als je bijvoorbeeld nevels of sterrenclusters wilt fotograferen, dan moet je de draaiing van de aarde compenseren. Je monteert je camera dan op een statief met een motortje. Een van de assen van de opstelling loopt precies parallel met de aardas. Het motortje draait precies even snel als de aarde waardoor de sterren stil lijken te staan.

Dit heet een equatoriale montering (soms ook parallactische of Duitse montering genoemd). Een andere montering is de azimutale montering. Deze heeft ook twee assen: één voor beweging horizontaal en één voor verticaal. Deze montering is minder geschikt voor astrofotografie met lange sluitertijden. Voor beide systemen bestaan computergestuurde systemen die automatisch naar de gekozen plek aan de sterrenhemel bewegen, en deze in beeld houden: GOTO-systemen.

Stacken

Bij het maken van nachtelijke foto’s met lange sluitertijden krijg je snel last van ruis. Dit probleem kan je oplossen door meerdere foto’s softwarematig te stapelen (stacken). Ruis is willekeurig over de foto, dus die is op elke foto anders. Je onderwerp zal steeds op dezelfde plek pixels belichten. Hierdoor kan je met software de ruis als het ware uit je foto filteren.

Apparatuur

Als je van apparatuur houdt, dan is astrofotografie vast iets voor jou. Je kan je eerste astrofoto maken met een gewone camera op statief. Maar als je de smaak te pakken hebt, kan je overstappen op enorme telescopen, gespecialiseerde CCD/CMOS camera’s en loodzware statieven met volgmotors en GOTO-systemen. Voor je het weet ben je duizenden euro’s lichter. Mijn advies is om eerst lid te worden van een sterrenwacht. Je ontmoet daar zeer waarschijnlijk mensen die je alles over deze hobby kunnen vertellen, maar je mag dan meestal ook (onder begeleiding) gebruik maken van de aanwezige telescopen om te zien of het iets is voor jou.

Handige apps en websites

Als je wilt weten waar je moet zoeken, dan kan een app handig zijn waarop de sterren en planeten live te zien zijn. Je hoeft alleen maar met je mobiel de goede kant op te wijzen:

Stellarium Mobile (App Store)

Voor astrofotografie is het ook belangrijk dat het donker is en dat betekent ook dat de maan het liefste afwezig is. Dit kan je checken in de app Clear Outside.

Clear Outside (App Store)

En tenslotte heeft Nederland nogal veel last van lichtvervuiling. Bekijk op Lightpollutionmap.info waar het nog een klein beetje donker is.

Een onmisbaar boek om te weten wat er zich wanneer afspeelt aan de nachtelijke hemel is de jaarlijkse Sterrengids: